Biogramy

MGR INŻ. MIECZYSŁAW MAZUREK
(1934-2008)

    Mgr inż. Mieczysław Mazurek pochodził ze wsi przeworskiej. Urodził się 23 kwietnia 1934 r. w Monasterzu, w rodzinie chłopskiej. Tam spędził swoje dzieciństwo i tam też ukończył szkołę podstawową.
    We wrześniu 1948 r. rozpoczął naukę w klasie drugiej Liceum Pedagogicznego w Przemyślu. Świadectwo dojrzałości uzyskał w 1951 r. W tym samym roku podjął studia wyższe na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Jednak ze studiów tych zrezygnował zaraz na początku pierwszego semestru z powodu choroby, a także jak sam stwierdził, z powodu nieodpowiedniego wyboru kierunku studiów.
    Po dwumiesięcznej kuracji wyjechał do Morąga w województwie olsztyńskim i tam od 1 marca do końca czerwca 1952 r. pracował jako nauczy-ciel. Stamtąd, ze względu na warunki rodzinne, przeniósł się do Przemyśla, gdzie znalazł zatrudnienie w Przedsiębiorstwie Robót Kolejowych. We wrześniu 1954 r. rozpoczął studia stacjonarne na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. Studia te ukończył w 1958 r., uzyskując tytuł inż. rolnika.
    Bezpośrednio po ukończeniu studiów odbywał staż pracy w Przedsiębiorstwie Jajczarskim w Rzeszowie, a następnie w Zakładach Mięsnych w Dębicy. Potem podjął pracę w Polskim Związku Ogrodniczym, w charakterze instruktora w Kole Plantatorów przy Przemyskiej Wytwórni Win w Przemyślu. Stąd z końcem stycz-nia 1960 r. przeniesiono go do pracy w Najwyższej Izbie Kontroli – Delegatura w Rzeszowie, w charakterze inspektora w dziale rolnym. Po kilku miesiącach zwolnił się z tej pracy, bo jak uzasadniał, miał trudności z otrzymaniem mieszkania w Rzeszowie i co najważniejsze, praca ta wyraźnie mu nie odpowiadała.
    Od 1 września 1960 r. został zatrudniony w Technikum Rolniczo-Łąkarskim w Przemyślu – Bakończycach na etacie nauczyciela przedmiotów zawodowych. Od tego momentu nastąpił okres stabilizacji w jego pracy zawodowej trwający aż do czasu przejścia na emeryturę. Praca w szkole rolniczej okazała się prawdziwym jego powołaniem i, jak można się domyślać, pierwsze jakby zalążki tego powołania pojawiły się w chwili wyboru szkoły średniej (liceum pedagogicznego). Po roku pracy w Technikum Rolniczo-Łąkarskim powierzono mu obowiązki kierownika Wydziału Kształcenia Korespondencyjnego. Kierując pracą tego Wydziału przyczynił się do szeregu usprawnień związanych z organizacją i funkcjonowaniem szkół rolniczych dla pracujących. Jednocześnie kontynuował systemem zaocznym studia magisterskie na Wydziale Rolniczym Wyższej Szkoły Rolniczej w Olsztynie. Studia te ukończył w 1963 r.
    Z dniem 1 września 1968 r. mgr inż. Mieczysław Mazurek został powołany do pełnienia obowiązków dyrektora „bakończyckich” szkół rolniczych. Funkcję tę objął w okresie dynamicznego ich rozwoju, zapoczątkowanego przez swojego poprzednika, dyrektora dr inż. Zdzisława Czyża i ten trend rozwojowy zdołał utrzymać przez długi okres czasu.
    Do ważniejszych jego dokonań w pierwszym okresie pełnienia funkcji kierowniczej należy zaliczyć m.in. realizację kilku inwestycji. Najważniejszą z nich był nowy budynek szkolny z pełnowymiarową salą gimnastyczną. Kolejna inwestycja – to budynek mieszkalny przeznaczony dla 6 rodzin. W gospodarstwie szkolnym dobudowano w tym czasie część obory i wybudowano nowoczesną szklarnię. Umożliwiło to znaczne rozszerzenie zakresu szkolenia praktycznego uczniów i zwiększenie wyników produkcyjnych. Dużym osiągnięciem na początku lat 70-tych było urządzenie i wyposażenie w nowej szkole 20 tzw. klaso-pracowni i gabinetów pomocy naukowych, a także nowej biblioteki szkolnej wraz z czytelnią. Bogate zaplecze pomocy naukowych otrzymały również szkoły rolnicze zaoczne mieszczące się w pałacu Lubomirskich.
    W latach 1973-1976 mgr inż. Mieczysław Mazurek został powołany do pełnienia funkcji prezydenta miasta Przemyśla. W okresie tym przyczynił się m.in. do usprawnienia pracy Urzędu Miasta Przemyśla, a także ożywienia działalności inwestycyjnej i wykonawstwa robót budowlanych, szczególnie w zakresie budownictwa mieszkaniowego.
    We wrześniu 1976 r. powrócił na poprzednio zajmowane stanowisko i włączył się w przygotowanie nowej struktury organizacyjnej miejscowych szkół pod na-zwą: Zespół Szkół Rolniczych w Przemyślu. Wkrótce Zespół ten powiększył się
o 6 jednostek szkolnych, wśród których wiodącą rolę odgrywały: 5-letnie Technikum Rolnicze i 3-letnie Technikum Ogrodnicze. Ostatnią inwestycją zrealizowaną w Zespole Szkół Rolniczych w Przemyślu przy znaczącym udziale dyrektora Mieczysława Mazurka był drugi, tym razem 18-rodzinny, budynek mieszkalny.
W 1977 r. przy Zespole Szkół Rolniczych w Przemyślu powstał m.in. z inicjatywy dyrektora Mieczysława Mazurka Punkt Konsultacyjny Akademii Rolniczej
w Krakowie, który w myśl założeń organizatorów miał się stać ośrodkiem akademickim. Przez cały czas istnienia aż do momentu jego likwidacji dyrektor Mieczy-sław Mazurek pełnił z ramienia Urzędu Wojewódzkiego w Przemyślu funkcję kierownika tego Punktu.
Równolegle z pracą zawodową mgr inż. Mieczysław Mazurek prowadził działalność społeczną. Jeszcze będąc w Liceum Pedagogicznym w Przemyślu wstąpił do Związku Młodzieży Polskiej. W organizacji tej pełnił szereg funkcji, najpierw w Zarządzie Szkolnym, następnie w Zarządzie Powiatowym w Przemyślu. Członkiem tej organizacji pozostał do czasu jej rozwiązania. W 1963 r. wstąpił do PZPR. Był członkiem i przez dwie kadencje pierwszym sekretarzem POP w Technikum Rolniczo-Łąkarskim w Przemyślu. W 1968 r. wybrano go na członka Komitetu Miasta i Powiatu PZPR w Przemyślu. W następnym roku rozpoczął działalność jako radny Powiatowej Rady Narodowej w Przemyślu.
    Dużo miejsca w działalności społecznej mgr inż. Mieczysława Mazurka zajmowała działalność w Związku Nauczycielstwa Polskiego – najpierw na terenie szkoły i miasta Przemyśla, później w znacznie szerszym zakresie. Od 1967 r. pełnił funkcję Przewodniczącego Sekcji Szkolnictwa Rolniczego przy Zarządzie Okręgu ZNP w Rzeszowie, a dwa lata później został powołany do składu Prezydium Szkolnictwa Rolniczego przy Zarządzie Głównym ZNP w Warszawie.
Szczególnym rodzajem aktywności społecznej mgr inż. Mieczysława Mazurka była działalność w Towarzystwie Przyjaciół Nauk w Przemyślu. Wprawdzie prezes Mieczysław Mazurek nie prowadził własnej działalności naukowej i publicystycznej, ale dostrzegał potrzebę wspomagania Towarzystwa dostępnymi mu metodami i środkami, np. poprzez pracę organizatorską, a tej umiejętności mu nie brakowało. Do Towarzystwa wstąpił 25 stycznia 1969 r. Po 3-letnim okresie członkowskim wszedł do składu Zarządu, a od 1979 do 1990 r. pełnił obowiązki prezesa. Jako prezes Towarzystwa wchodził także w skład Komitetu Redakcyjnego „Rocznika Przemyskiego”. Ukazało się w tym czasie 5 tomów tego czasopisma; 12 pozycji w ramach Biblioteki Przemyskiej i 5 tomów innych publikacji. Na uwagę zasługuje fakt, że był kontynuatorem prowadzonej od lat i tradycyjnej nie-jako działalności popularyzatorskiej. Uczestniczył w organizowaniu licznych konferencji i posiedzeń naukowych. Szeroki zakres miała też działalność odczytowa.
Wiele miejsca w okresie pełnienia funkcji prezesa zajmowały mu sprawy związane z nowopowstałym przy Towarzystwie i będącym wciąż w trakcie tworzenia bazy naukowo-badawczej Zakładu Fizjografii i Arboretum. Starał się wspomagać tworzący się zakład zabiegając o niezbędne środki. Jednak potrzeby Zakładu przerastały możliwości TPN i w tej sytuacji postanowiono podjąć decyzję o oddzieleniu Zakładu Fizjografii i Arboretum od Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Formalnie nastąpiło to na mocy uchwały podjętej na Nadzwyczajnym Plenarnym Zebraniu TPN w dniu 17 grudnia 1989 r.
    Prezes Mieczysław Mazurek kontynuował również wraz z Zarządem wielo-letnie starania swoich poprzedników o siedzibę Towarzystwa. Zabiegi te doczekały się w ostatecznie szczęśliwego finału. W 1985 r. przekazano Towarzystwu część pomieszczeń w kamienicy Rynek 4. Przeprowadzka do nowej siedziby zakończyła się końcem sierpnia 1986 r.
    Ważnym wydarzeniem w okresie kadencji prezesa Mieczysława Mazurka było zorganizowanie dwóch uroczystości jubileuszowych 70-lecia i 75-lecia TPN. Przygotowano z tej okazji publikację Siedemdziesiąt lat Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu, a w niej Kronikę TPN.
    Za działalność zawodową i społeczną mgr inż. Mieczysław Mazurek otrzymał wiele odznaczeń, m.in. Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Złoty i Srebrny Krzyż Zasługi, Zasłużony Pracownik Rolnictwa, Medal Komisji Edukacji Narodowej, Medal 100-lecia PAN. Otrzymał także nagrody Wojewody i Kuratora.
Po przejściu na emeryturę z końcem sierpnia 1986 r. mgr inż. Mieczysław Mazurek pracował jeszcze w niepełnym wymiarze godzin przez okres 3 lat w Zespole Szkół Rolniczych w Przemyślu. Potem zainteresował się pracą związaną z przedsiębiorczością i w tej dziedzinie osiągnąłby z pewnością znaczące sukcesy, gdyby nie długotrwała i ciężka choroba. Zmarł 6 kwietnia 2008 r. Pochowany został w Przemyślu na Cmentarzu Zasańskim.
    W powszechnej opinii był człowiekiem pracowitym, solidnym i o dużych umiejętnościach organizacyjnych. W bezpośrednich kontaktach z ludźmi, z którymi pracował okazywał wiele taktu, zrozumienia i życzliwości. Te wszystkie jego przymioty sprawiły, że cieszył się ogromnym szacunkiem i uznaniem.

Aleksander Kędzior (Przemyśl)

PROF. DR HAB. BARBARA CZEREDRECKA
(1936-2006)

Profesor dr hab. Barbara Czeredrecka (ur. 5 lipca 1936 r. w Drohobyczu, zm. 26 kwietnia 2006 r. w Przemyślu) – człowiek renesansu, barwna i nietuzinkowa osobowość, tytan pracy, osoba otwarta na nowości i wspierająca działalność naukową wielu młodych nauczycieli. Jej życiorys to wskaźnik, jak wiele można osiągnąć i jak szeroki wachlarz możliwości ma człowiek. Po ukończeniu Szkoły Podstawowej kontynuowała edukację w Liceum Pedagogicznym w Krośnie. W latach 60-tych XX w. ukończyła 5-letnie studia muzyczne (specjalność – ryt-mika). Swoją pracę dydaktyczną związaną z muzyką realizowała w Państwowej Szkole Muzycznej w Przemyślu. Z tym miastem związała swoje życie, nie ograniczając jednak swoich działań tylko do grodu nad Sanem. W 1971 r. rozpoczęła kolejne studia na Wydziale Psychologiczno-Pedagogicznym w Uniwersytecie Warszawskim. W tej uczelni otrzymała w 1975r. stopień magistra pedagogiki. Następna ważna w Jej życiu decyzja to rozpoczęcie studiów doktoranckich w 1978 r. w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Krakowie. Zwieńczeniem działalności naukowo-badawczej był stopień doktora nauk humanistycznych z zakresu pedagogiki.
    Równolegle do działań związanych z teorią z zakresu pedagogiki wdrażała ją w praktycznym działaniu jako nauczyciel. W 1954 r. podjęła pracę w Szkole Podstawowej w Jaśle, a później w Młodzieżowym Domu Kultury w Przemyślu; a od 1965 r. rozpoczęła pracę w Studium Nauczycielskim w Przemyślu. Jesienią 1983 r. podjęła pracę w Instytucie Pedagogiki w Wyższej Szkole Pedagogicznej w Rzeszowie. Nie zaniedbywała jednak swojej równoczesnej pracy w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Przemyślu. W tej placówce nie tylko prowadziła różnorodne zajęcia dydaktyczne, ale była także m.in. członkiem komisji do stopni specjalizacji zawodowej nauczycieli.
    Jej kolejną inicjatywą było zorganizowanie w 1992 r. Studenckiego Kręgu Korczakowskiego – jedynego tego rodzaju koła studenckiego w uczelniach pedagogicznych w Polsce. Pani Profesor była również od 1978 r. członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu. I tu przejawiała swoją aktywność współpracując z ówczesną przewodniczącą Sekcji Psychologiczno-Pedagogicznej dr Zofią Lorenc i jej następcą dr Jerzym Małachą. Opracowała liczne artykuły, m.in. na temat: „Rola i znaczenie rodziny w zaspokajaniu potrzeb dzieci”, „Swoistość potrzeb psychicznych sierot społecznych” oraz „Skutki niezaspokojenia potrzeb psychicznych sierot społecznych na podstawie badań testem S. Rosenzweiga”. W ramach działalności popularnonaukowej Sekcji Pedagogiczno-Psychologicznej TPN prezentowała w latach 1987-1999 wykłady i referaty m.in. na temat: „Trudności wychowawcze w rozumieniu nauczycieli”; „Skutki niezaspokojonych potrzeb psychicznych dzieci w młodszym wieku szkolnym”; „Rola nauczycieli w szkole zreformowanej”. Ponadto Jej dorobkiem w sferze działalności naukowej są: m.in. liczne artykuły w różnorodnych czasopismach, 3 monografie oraz wiele referatów wygłaszanych na konferencjach w Polsce i za granicą.
    Zwieńczeniem wieloletnich działań i licznych badań zogniskowanych na zagadnieniu zaburzeń w zachowaniu uczniów jest rozprawa habilitacyjna Pani Profesor pt.: „Analiza pedagogiczna zaburzeń w zachowaniu dzieci w młodszym wieku szkolnym”.
Barbara Czeredrecka pełniła funkcję dyrektora Instytutu Pedagogiki ds. Nauki w WSP w Rzeszowie oraz kierowała Zakładem Pedagogiki Opiekuńczej na tej uczelni, przekształconej w 2001 r. w Uniwersytet Rzeszowski.
    Pozostanie Ona w pamięci swoich uczniów, studentów oraz nauczycieli. Jej publikacje mogą stanowić źródło wielu inspiracji naukowo-badawczych, a Jej postawa życiowa długo stanowić będzie motywację dla kolejnych pokoleń pedagogów.

Ewa Świtek (Przemyśl)

JÓZEF WILK

(1881-1957)

Józef Wilk (1881-1957), rzeźbiarz, pedagog, profesor przemyskich szkół średnich. Urodził się 19 grudnia 1881 r. w Suchodole pod Krosnem nad Wisłokiem. Szkołę podstawową ukończył w Krośnie, a następnie kształcił się w szkole zawodowej w Zakopanem, skąd po pięcioletniej edukacji został skierowany przez Ministerstwo Oświaty w Wiedniu na studia do Kunstgewerbeschule des K. K. Öster Museums für Kunst und Industrie. Studiował tam rzeźbę pod kierunkiem prof. Hermana Koltza. W trakcie nauki w latach 1905-1909 r. zajmował się m. in. pracami konserwatorskimi przy restauracji i dekoracji rzeźbiarskiej zamku Schalleburg w Austrii.

Po ukończeniu szkoły w Wiedniu wyjechał do Paryża i wstąpił do Academié Julian oraz uczęszczał na wykłady z rzeźby i malarstwa w Academié des Beaux Arts. W roku 1910 rzeźba jego autorstwa Chrystus przed Piłatem została wyróżniona na jednej z paryskich wystaw. W 1911 r. po ukończeniu studiów w Paryżu powrócił do Wiednia. Od 1913 r. pracował jako asystent w Wyższej Szkole Zawodowej w Krakowie. Z polecenia Ministerstwa Finansów zaprojektował i wykonał w 1914 r. pomnik cesarza austriackiego Franciszka Józefa.

W latach I wojny światowej przebywał w Przemyślu, gdzie umożliwiono mu dalszą pracę artystyczną. W owym czasie zaangażował się m. in. w prace na Cmentarzu Wojskowym na przemyskim Zasaniu oraz na zlecenie władz austriackich wykonywał projekty medalionów, plakietek i odznak pamiątkowych. Współpracował również z redakcją Ilustrowanego przewodnika po Przemyślu i okolicy autorstwa dr Mieczysława Orłowicza.

Po wojnie pracował jako nauczyciel rysunku w Gimnazjum w Grodnie, skąd w 1920 r. przeniósł się na równorzędne stanowisko, tym razem do III Gimnazjum w Przemyślu. Równocześnie kontynuował swoją działalność artystyczną, angażując się m. i n. w pracę nad projektem złotej monety, którą Mennica Państwowa planowała wydać z okazji 900-lecia koronacji Bolesława Chrobrego.

W 1928 r. jego rzeźbę pt. Mężczyzna z przeszłością wyróżniono na wystawie w warszawskiej „Zachęcie”. Ponadto swoje prace eksponował w Przemyślu, Łańcucie Przeworsku, jak również realizował projekty na zlecenie władz miejskich Poznania. Uczestniczył w licznych konkursach rzeźbiarskich. M. in. zaprojektował wyróżniony przez jury jednego z konkursów warszawskich monument ku czci Józefa Kraszewskiego.
Józef Wilk znany był również ze swojej twórczości malarskiej, którą traktował jednak jako poboczny nurt swojej działalności artystycznej. Niemniej jednak spod jego pędzla wyszła znaczna ilość obrazów, głównie portretów oraz pejzaży.

Najtrudniejszy okres w życiu artysty przypada na lata II wojny światowej. Nie zgodził się na współpracę z okupantami, co w konsekwencji było najprawdopodobniej główną przyczyną wywózki jego małżonki do niemieckich obozów pracy. W okresie II wojny światowej znaczna część jego prac, obrazów i rzeźb uległa niestety zniszczeniu. W pierwszych latach powojennych Józef Wilk starał się stopniowo powracać do swojej działalności artystycznej. Zaangażował się m. in. w projekty na rzecz Towarzystwa Papierniczego w Łodzi oraz na zamówienie mieszkańców Przeworska wykonał pomnik o tematyce wojennej z akcentami religijnymi. W 1946 r. w sali obrad Prezydium Miejskiej Rady Narodowej w Przemyślu zorganizowano wystawę jego prac malarskich. W roku 1948 zasilił grono członków rzeszowskiego oddziału Związku Polskich Artystów Plastyków. Natomiast w Przemyślu wraz z Marianem Strońskim współtworzył Ognisko Kultury i Sztuk Plastycznych, gdzie zajmował się głównie prowadzeniem wykładów z zakresu rzeźby. Równocześnie powrócił do swojej pracy w charakterze nauczyciela. Początkowo uczył w Liceum Ogólnokształcącym na Zasaniu, a następnie w Liceum Ogólnokształcącym im. Juliusza Słowackiego w Przemyślu. Jego zaangażowanie w działalność społeczna na rzecz miasta przejawiała się m. in. tym, że był jednym z założycieli Muzeum Okręgowego i Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu.

W 1950 r. po przejściu na emeryturę jego aktywność artystyczna stopniowo zanikała. Przeżycia wojenne oraz niestabilna sytuacja materialna miały negatywny wpływ na stan zdrowia artysty i w konsekwencji stały się przyczyną jego ciężkiej choroby. Józef Wilk zmarł 4 marca 1957 r. w wieku 76 lat pozostawiając żonę i córkę.

Opracowała:
Katarzyna Zwierkowska

Prof. dr hab. Józef Kiszka
(1939-2007)

W dniu 28 marca 2007 r. na cmentarzu w Grębałowie (Kraków) rodzina, przyjaciele i znajomi pożegnali wybitnego uczonego, botanika, lichenologa, ekologa prof. dr hab. Józefa Kiszkę.

Józef Kiszka urodził się 9 grudnia 1939 r. w Kalinowie (dawne woj. krakowskie), niedaleko granic Ojcowskiego Parku Narodowego. Do szkoły podstawowej uczęszczał w Sąspowie. W 1957 r. uzyskał świadectwo dojrzałości w II Liceum Ogólnokształcącym im. Króla Jana Sobieskiego w Krakowie. W tym samym roku rozpoczął studia na Wydziale Geograficzno-Biologicznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie.

Stopień naukowy doktora nauk przyrodniczych uzyskał w 1967 r., a doktora habilitowanego w 1978 r. na podstawie rozprawy Wpływ emisji miejskich i przemysłowych na florę porostów (Lichenes) Krakowa i Puszczy Niepołomickiej. Pracą zawodową i naukową od czasu ukończenia studiów do chwili śmierci związany był z Wyższą Szkołą Pedagogiczną, obecnie Akademią Pedagogiczną w Krakowie, w której od 1993 r. pracował na etacie profesora. Od 1988 roku był kierownikiem Zakładu Botaniki w Instytucie Biologii Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Stworzył od podstaw dwa naukowe zielniki porostów, z których jeden w Zakładzie Botaniki liczy ponad 40 tys., a drugi w Arboretum Bolestraszyce około 10 tys. numerów.

Od 1975 r. wykładał botanikę szczegółową i systematyczną. Dokonał opracowania naukowego całości oraz poprawek opartych na nowszej literaturze przedmiotu II wydania książki Leonidasa Świejkowskiego pt. Rośliny lecznicze i przemysłowe. Klucz do oznaczania. Profesor był wieloletnim członkiem Rady Wydziału Geograficzno-Biologicznego Akademii Pedagogicznej w Krakowie. Wypromował wielu magistrantów i doktorantów z dziedziny biologii, lichenologii i ekologii. Był wybitnym uczonym, znakomitym nauczycielem akademickim i wychowawcą wielu pokoleń młodzieży i nauczycieli. Wspólnie z prof. Januszem Nowakiem (1930-2004) odkrył nowy gatunek porostów Melaspilea subarenacea Nowak & Kiszka. Zmodyfikował i przystosował do krajowej lichenoflory oraz do polskich warunków klimatycznych skalę porostową stworzoną w Anglii przez Hawkswortha. W 2002 r. za wybitne osiągnięcia naukowe i dydaktyczne otrzymał tytuł profesora nauk biologicznych. Uczestniczył w pracach wielu zespołów i organizacjach naukowych. Był członkiem Polskiego Towarzystwa Botanicznego i pełnił funkcję przewodniczącego Sekcji Lichenologicznej.

Dorobek naukowy Profesora z zakresu lichenologii to ponad 111 opublikowanych pozycji literatury, obejmujące prace florystyczne, geobotaniczne, fizjograficzne i taksonomiczne różnych jednostek geobotanicznych i pasm górskich Polski południowej, w tym Pogórza Przemyskiego, Gór Słonnych i Bieszczadów. Pokaźny dorobek naukowy dotyczy też przyrody byłego województwa przemyskiego.

Prof. dr hab. Józef Kiszka część swojej działalności zawodowej i naukowej związał z terenami południowo-wschodniej Polski. Był autorem m.in. map lichenoindykacyjnych w Polsce południowej, w tym również byłego województwa przemyskiego i tarnobrzeskiego. Uczestniczył jako wykładowca w warsztatach dla nauczycieli biologii liceów ogólnokształcących w Ośrodku Naukowo-Dydaktycznym Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Od 1986 roku był pracownikiem naukowym Arboretum i Zakładu Fizjografii w Bolestraszycach. Pełnił funkcję (1/2 etatu) kierownika Zakładu Fizjografii.

Profesor łączył pracę naukową z działalnością społeczną. Od 20 czerwca 1985 r. był członkiem Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Przemyślu i działał w Sekcji Nauk Przyrodniczych. Był recenzentem naukowym ostatnich dwóch zeszytów „Rocznika Przemyskiego” –Nauki Przyrodnicze (2006, z. 5) oraz zeszytu (2007), który ukaże się pod koniec bieżącego roku.

Do końca Profesor był mocno aktywny zawodowo i naukowo. Jego ostatnia praca, o której dużo opowiadał i cieszył się z niej (gdyż były to tereny z lat dzieciństwa), dotyczyła Ojcowskiego Parku Narodowego, gdzie miał zbadać aktualny stan zachowania i rozmieszczenia porostów na terenie tego parku.

W uznaniu szczególnych zasług oznaczony był m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi oraz wyróżniony licznymi nagrodami resortowymi i uczelnianymi. Profesor Józef Kiszka był człowiekiem o wielkim sercu, skromny, pracowity i życzliwy. Jako wybitny przyrodnik, lichenolog pozostanie na zawsze w naszej pamięci. Zmarł 24 marca 2007 r. po ciężkiej chorobie w wieku 67 lat.

Cześć Jego Pamięci!

Grzegorz Poznański (Przemyśl)

Pamięci

Profesora Janusza Homplewicza (1931-2006)

Dnia 7 listopada 2006 r. zmarł prof. dr hab. Janusz Homplewicz. Urodził się 27 kwietnia 1931 r. w Przemyślu. Mieszkał przy ulicy Barskiej. Uczęszczał do szkół przemyskich. Był absolwentem Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie ( 1949-1952). Stopień magisterski uzyskał na Wydziale Prawa UW w Warszawie (1952-1953). Doktoryzował się w 1964 r. na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz przeprowadził na tej uczelni habilitację w 1971 r. Stopień profesorski otrzymał w 1985 r. również na UJ w Krakowie.

Od 1988 r. pracował w Instytucie Pedagogiki Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Rzeszowie na stanowisku profesora nadzwyczajnego. W latach 2001-2003 zatrudniony był na Uniwersytecie Rzeszowskim na stanowisku profesora zwyczajnego w Instytucie Pedagogiki. Był też wieloletnim kierownikiem Zakładu Teorii Wychowania w tymże Instytucie. Z dniem 1 września 2003 r. przeszedł na emeryturę.

Prowadził badania w zakresie: prawa administracyjnego, prawa szkolnego, zarządzania oświatą, teorii wychowania, etyki pedagogicznej oraz pedagogiki rodziny. Wśród publikacji autorstwa prof. Homplewicza znalazły się 24 książki oraz 203 artykuły. Otrzymał wiele nagród i odznaczeń: Złoty Krzyż Zasługi (1964), Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1972), Medal Komisji Edukacji Narodowej (1975), Krzyż Zasługi ZHP (1993). Był promotorem 3 doktoratów, autorem 8 recenzji w przewodach doktorskich, 3 recenzji w przewodach habilitacyjnych.

Ci którzy mieli okazję i szczęście poznać prof. Janusza Homplewicza, wspominają Go jako niezwykłego człowieka, obdarzonego wieloma wspaniałymi cechami charakteru, a przede wszystkim osobę o wszechstronnym umyśle. Z wykształcenia prawnik, z zamiłowania pedagog, z pasji harcerz i do tego poeta. Etapy rozwoju naukowego prowadziły Go od opracowań na temat prawnych uwarunkowań systemu oświaty, poprzez etykę pedagogiczną, w kierunku pedagogiki chrześcijańskiej, a dokładnej jej duchowości, a nawet w pewnym sensie mistyki. Od dziesięciu lat profesor Homplewicz był inspiratorem, redaktorem i autorem serii opracowań pedagogicznych, która ukazuje się nakładem Instytutu Jana Pawła II. Do tej pory z tej serii wyszło już 10 pozycji, a Pan Profesor przygotował następną...

Wspomniana seria ma charakterystyczną okładkę, zaprojektowaną przez samego Profesora. Pierwsza jej strona przedstawia lecący klucz ptaków, ostatnia zaś natomiast ptaki, które rozlatują się w różnych kierunkach. To proces wychowania – wyjaśniał profesor. Jeden ptak prowadzi, a inne lecą za nim. Gdy osiągną dojrzałość, każdy z nich założy własne gniazdo i poprowadzi własny klucz.

Na co dzień był człowiekiem bardzo życzliwym i skromnym w kontaktach z innymi ludźmi. Niejednokrotnie dał się poznać jako filantrop i społecznik. Jego pasją życiową oprócz płaszczyzny naukowej było wspomniane wcześniej harcerstwo, którego ideały zawsze starał się wprowadzać w życie i zarażać nimi młode pokolenie. Prowadził ciekawą korespondencję z osobami z nim zaprzyjaźnionymi. Swoje myśli i pozdrowienia przesyłał przeważnie na pocztówkach z Przemyślem, choć wysyłał je z różnych zakątków Polski. Miasto Przemyśl ukochał prawdziwie i często do niego powracał już w dojrzałym wieku.
Oto niektóre z przekazywanych drogą listową myśli autorstwa Janusza Homplewicza:

 „Co warte Harcerstwo, bez idei harcerskich?”
 „Trzeba być wiernym swojej sprawie, jak kiedyś Nikifor był wierny swojej”.
 „Czy da się wrócić do idei braterstwa, przynajmniej w ramach harcerstwa?”
 „Zawsze podziwiałem prężność korpusu instruktorek harcerstwa żeńskiego sprzed 1939 r. Jak piękne wewnętrznie kobiety wychowywały piękne wewnętrznie dziewczęta. Teraz wszystko poszło w koedukację, również w szkolnictwie i pedagogice: miała być informacja a stała się inicjacja (przedwczesna). Niestety do zaawansowanych seniorów i ja też należę – moje harcerstwo mija!”
 „Jakże mam podziękować za jeszcze jeden dzień w moim życiu, spędzony z Wami, w uroczym miejscu na Tatarskiej. A na dowód prawdziwości słów jakie tam wtedy padały - żywo pali się ogień w kominku. Skromnym podziękowaniem za to spotkanie niech będzie «Magnifikat harcerski» jaki kiedyś napisałem. Czuwaj!”

 „Harcerskich serc ty drgnienia znasz
więc wiesz, że kochając przestrzeń i świat,
tę całą zieleń i błękit
zawędrować przecież chcemy tylko do Ciebie
O Panie Boże Ojcze Nasz”.

„Do Druchów moich, tam na Tatarskiej Górze, tam kiedyś palono ogień, na szczycie dla ochrony przed Tatarami, tam teraz Wy rozpaliliście domowe harcerskie ognisko. Jak miło, że ono tak płonie i niech tam też jacyś młodzi harcersko się ogrzeją!”
„Słowa serdecznych pozdrowień ślę tam nad San wraz z podziękowaniem za pamięć harcerską w Dzień Braterstwa”.
„Całym Przemyślem składam najlepsze życzenia świąteczne...”

Profesor Janusz Homplewicz uczestniczył w 55-leciu matury w Gimnazjum im. Kazimierza Morawskiego w Przemyślu, które miało miejsce w lipcu 2004 r. Tak pisał z wielkim sentymentem o tym wydarzeniu:

„I zjechali się do swego Liceum im. K. Morawskiego jego uczniowie, onegdajszej humanistycznej klasy IIa licealnej z roku 1948/1949. Widocznie w ten sposób trzeba wracać do korzeni. Gdy tyle narosło życia, lat i spraw, należy powrócić do tej szkoły, która początki oznaczała tego wszystkiego, co miało się
w życiu stać, a co w zasadzie już się stało. Teraz czas na bilans, na spojrzenie na urobek lat i sens... Było nas wtedy 30, dziś zostało 18; 11 przyjechało... i nie tak ważne kto, gdyż byli obecni w zasadzie wszyscy, również Ci co napisali: „wy-baczcie, bo serce, bo nadciśnienie, bo bajpasy”. A więc byli prawie wszyscy. Wspominano profesorów tej szkoły, także dyrektorów  Wawrzyńca Kisiela i Ferdynanda Schneidera oraz wychowawców klasy: Edwarda Kotowicza i Kazimierza Lica. Niewiele zdążyło się pogadać, bo już nachylił się ten ciepły lipcowy dzień. Już wieczór owinął mrokiem wybrzeża, oczy latarń wzdłuż Sanu zapaliły się, chyba też wzruszone, a San, płynąc sobie tam w dole, wciąż się dziwi, czy tu w ogóle pomaga jej w tym zamek, choć skrył się tam wysoko za drzewa i tylko rozświetloną basztą spoziera w dół”.

Ostatnia kartka z wiadomością od profesora Homplewicza została nadesłana w dniu 4 września 2006 r. Czytamy w niej:

„Drodzy moi Druhowie, gratuluję Wam czynnego życia harcerskiego i starszo-harcerskich zjazdów... Mnie życie wpędziło raczej w taki samotniczy szlak. Ostatnio przeleżałem dwa miesiące w szpitalu, znów przeszedłem trudną operację, teraz jestem w domu, walczę o powrót do sił i możliwie normalnej sprawności ruchowej. Na razie na wacianych nogach robię wycieczki po pokoju dookoła stołu a znakami drogowymi są krzesła. Jednak czuwajmy!”

Śmierć Pana Profesora Janusza Homplewicza pogrążyła w smutku Jego rodzinę, przyjaciół, harcerzy seniorów, współpracowników z uczelni, studentów i nauczycieli oraz żyjących kolegów i koleżanki z ławy szkolnej. Homilię żałobną wygłosił ks. dr Andrzej Garbarz w Kościele pod wezwaniem Św. Michała w Rzeszowie w dniu 10 listopada 2006 r.

„Święty Michale Archaniele
chwało Kościoła wojującego
któremu Bóg zlecił
przyjmowanie dusz po śmierci
oddaję się
Twojej przemożnej opiece
Broń nędznej duszy mojej”

(Fragment „Pedagogika Św. Michała”)

Kazimierz Ożóg, który uczestniczył w uroczystościach pogrzebowych napisał:

„Wyobraziłem sobie, że jest to jeszcze jeden, ale tym razem najpiękniejszy jak przystało na znakomitego Pedagoga wykład Profesora, czyniony z niezwykłej katedry. Zatytułowałem go w myślach: Pełnia i spełnienie”.

I rzeczywiście Profesor Janusz Homplewicz uczynił ze swego życia pełnię. Na końcu swego życia i na końcu ostatniego wykładu Profesor powiedział wielkie Amen.

Renata Magnowska (Przemyśl)